Christen Gemeenten van God

No. 280

 

 

 

Jezus de Christus, Koning, Priester en Profeet [280]

(Uitgave 1.0 19990713-19990713)

 

Dit artikel behandelt Johannes 17:3. Het is geschreven door de Messiaanse Jood René Morpurgo, en het laat de relatie zien tussen God de Vader en Jezus Christus als Messias. Verder toont het aan dat de drie Messiaanse functies van Koning, Priester en Profeet onafscheidelijk zijn.

 

Christian Churches of God

P.O. Box 369, WODEN ACT 2606, AUSTRALIA

E-mail: secretary@ccg.org

(Copyright ã 1999 René Morpurgo)

Dit artikel mag kosteloos gekopieerd en verspreid worden, mits het in zijn geheel weergegeven wordt, zonder veranderingen of weglatingen. De naam van de uitgever en het kopijrecht moeten vermeld zijn. Geen betaling mag verlangd worden van hen die de kopieën ontvangen. Korte aanhalingen zijn toegestaan in recensies en overzichten zonder het kopijrecht te schenden.

Dit artikel is te verkrijgen van het Wereld Wijde Web pagina:

http://www.logon.org en http://www.ccg.org

Jezus de Christus, Koning, Priester en Profeet [280]

Johannes 17:3 is een sleutelvers in de Bijbel om God te begrijpen.

Johannes 17:3 3 Dit nu is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, die Gij gezonden hebt. (NBG51)

Hoe stelt u zich God voor?

En wat denkt u van Jezus de Christus (=Yahoshua haMashiah)?

Als u deze vragen zou stellen aan twee, drie of meer mensen, kunt u verwachten dat u ook twee, drie of meer antwoorden krijgt. Ieder mens heeft zich wel eens een voorstelling gemaakt van God of Jezus de Christus. Die voorstelling is meestal het resultaat van opvoeding, milieu, ontwikkeling en karakter.

Daarom is de voorstelling van ieder mens weer anders.

Zo hangt bijvoorbeeld in vele Chinese keukens de afbeelding van Tsao Wang, de Chinese keukengod. Hij hangt meestal dromerig glimlachend boven de voor hem ontstoken wierookstaafjes. Vanaf zijn plaats kijkt hij toe hoe alles verloopt in de keuken.

Bij het Chinese Nieuwjaar wordt hij verbrandt om op reis te gaan naar de hemel en daar verslag uit te brengen van wat hij in dat afgelopen jaar allemaal gezien en of gehoord heeft.

Even voor hij verbrand wordt, smeert de Chinese huisvrouw zijn lippen in met honing in de hoop dat Tsao Wang slechts zoete dingen zal rapporteren.

De oosterse voorstelling van God is duidelijk anders dan de westerse voorstelling. En die voorstellingen zijn door diverse invloeden in de tijd nog al eens gewijzigd en met elkaar versmolten tot wéér een nieuwe voorstelling van God.

Dit proces van verandering en versmelting is al zo’n goede 6000 jaar aan de gang.

Mede door al die verschillende voorstellingen van God en Jezus Christus zijn verschillende religieuze stromingen ontstaan, die elk hun zienswijze als "de Waarheid" presenteerden.

Dit had weer tot gevolg dat mensen zich – als zij zich aansloten bij een groepering – méér lieten leiden door het verlangen in de eigen visie bevestigd te worden dan door een oprecht verlangen naar waarheid. Men zocht dàt geloof dat het beste bij de eigen visie paste. Het lijkt nog het meest op het passen van een kledingstuk in de winkel.

Vaak gebeurde het ook dat men religie misbruikte om bepaalde verlangens te legaliseren:

De Griekse god Bacchus dekte als de god van de wijn de onmatigheid.

En Astarte dekte als godin van vruchtbaarheid vele seksuele uitspattingen.

Ook politiek gezien bleek religie een bruikbaar middel om tot macht te komen, of macht te behouden:

Mars, de oorlogsgod, legaliseerde de veroveringszucht; en de Egyptische Farao’s verklaarden zichzelf en hun nazaten goddelijk om daarmee hun dynastie te handhaven.

Door de eeuwen heen zijn er oorlogen gevoerd in de naam van God. Tijdens de laatste wereldoorlog van 1940-45 is het zelfs gebeurd dat kerkleiders in de naam van God wapens zegenden!

Die wapens waren gemaakt met slechts één doel: mensen doden.

Alsof God ooit zijn goedkeuring zou kunnen geven aan die vele slachtpartijen, die uiteindelijk alleen bedoeld waren om het politieke prestige van een staatshoofd te redden!

Ook vandaag merkt men nog steeds de verstrekkende gevolgen van al die verschillende zienswijzen over God in onze samenleving.

Een zekere Robert Garcet zei daarover eens:

De mensen laten zich door de godsdienst misleiden. De godsdienst is een mist en de kerken doen eigenlijk niets anders dan meten hoe dik en hoog die mist is. God wordt daarbij een koteletje, waarvan iedere kerk zijn deel afsnijdt.

In gesprekken met veel mensen komt steevast de vraag:

"Als er een God van liefde is, waarom dan al die ellende in de wereld? Hij is toch almachtig? Waarom grijpt Hij niet in?" Deze mensen kennen alleen een nalatig God, een God om te haten!

In gesprekken met veel ouderen uit orthodoxe kerken blijkt dat men zich God voorstelt als een wezen dat de mensheid categorisch als overtreder ziet. Een wezen dat de mensen tegemoet treedt als een wraakzuchtig God. Een God om bang voor te zijn!

In vrijzinnige kerken slaat men weer door naar het andere uiterste Daar verklaart men onder de kreet "God is liefde" alles geoorloofd. In hun visie "neemt God het niet zo nauw". In hun visie hoef je God niet "serieus te nemen".

Al deze verschillende visies op God vinden hun oorsprong in de verkeerde voorstellingen, die men zich van God maakte. Men vormde zich een voorstelling zoals men zich God wenste!

Persoonlijk heb ik het idee dat al die orthodoxe, vrijzinnige en buitenkerkelijke mensen de Bijbel ofwel helemaal niet, ofwel maar ten dele kennen. Hun verkeerde voorstellingen van God en Messias zijn volgens mij te herleiden tot onwetendheid.

Het is interessant te lezen wat God zelf daarover zegt in de Psalmen:

Psalm 50:21 21 gij beeldt u in, dat Ik geheel en al ben als gij. Ik wil u berispen en het u onder het oog brengen. (NBG51)

Dit brengt mij tot de volgende vraag: hoe leer je iemand echt kennen?

Wij kennen iemand door zijn woorden en daden. Die woorden en daden zijn een uiting van zijn gedachten. En die gedachten zijn het resultaat van ervaring en karakter.

 

 

HOE LEER JE DE GOD VAN DE BIJBEL KENNEN?

WOORDEN

Psalm 33:4 4 Want des Heren woord is waarachtig, al zijn werk geschiedt in trouw; (NBG51)

Micha 2:7 7 Mag dat gezegd worden, huis Jakobs, is de Here zo kort van geduld, is dit zijn handelwijze? Zijn mijn woorden niet vriendelijk jegens de oprechte van wandel? (NBG51)

 

+

 

DADEN

Johannes 3:16-17 16 Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe. 17 Want God heeft zijn Zoon niet in de wereld gezonden, opdat Hij de wereld veroordele, maar opdat de wereld door Hem behouden worde. (NBG51)

GEDACHTEN

Jeremia 29:11 11 Want Ik weet, welke gedachten Ik over u koester, luidt het woord des Heren, gedachten van vrede en niet van onheil, om u een hoopvolle toekomst te geven. (NBG51)

ERVARINGEN

Johannes 1:10-11 10 Hij was in de wereld, en de wereld is door Hem geworden, en de wereld heeft Hem niet gekend. 11 Hij kwam tot het zijne, en de zijnen hebben Hem niet aangenomen. (NBG51)

Matteüs 23:37 37 Jeruzalem, Jeruzalem, dat de profeten doodt, en stenigt, wie tot u gezonden zijn, hoe dikwijls heb Ik uw kinderen willen vergaderen, gelijk een hen haar kuikens onder haar vleugels vergadert, en gij hebt niet gewild. (NBG51)

KARAKTER

1Johannes 4:8 8 Wie niet liefheeft, kent God niet, want God is liefde. (NBG51)

 

De enige manier om de God van de Bijbel te leren kennen is die Bijbel te openen en te onderzoeken. De Bijbel blijkt namelijk een liefdesbrief te zijn, waarin God zich aan u en mij bekend maakt.

En in die Bijbel staat genoeg informatie over Gods woorden en daden; over Gods gedachten; en over Gods ervaringen en karakter.

Laten we die Bijbel daartoe eens openen:

Over Gods woorden vinden wij informatie in Psalm 33:4 en Micha 2:7. Daar staat geschreven:

Psalm 33:4 4 Want des Heren woord is waarachtig, al zijn werk geschiedt in trouw; (NBG51)

Micha 2:7 7 Mag dat gezegd worden, huis Jakobs, is de Here zo kort van geduld, is dit zijn handelwijze? Zijn mijn woorden niet vriendelijk jegens de oprechte van wandel? (NBG51)

De aard van Gods daden wordt het beste duidelijk door wat beschreven staat in Johannes 3:16-17. Daar kunnen wij lezen:

Johannes 3:16-17 16 Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe. 17 Want God heeft zijn Zoon niet in de wereld gezonden, opdat Hij de wereld veroordele, maar opdat de wereld door Hem behouden worde. (NBG51)

Wij kunnen over Gods gedachten lezen in Jeremia 29:11

Jeremia 29:11 11 Want Ik weet, welke gedachten Ik over u koester, luidt het woord des Heren, gedachten van vrede en niet van onheil, om u een hoopvolle toekomst te geven. (NBG51)

Al deze informatie die een duidelijke positieve goedwillendheid uitdrukken, krijgen des te meer betekenis tegen de achtergrond van Gods ervaringen. In Matteüs 23:37b lezen wij:

Matteüs 23:37 37 hoe dikwijls heb Ik uw kinderen willen vergaderen, gelijk een hen haar kuikens onder haar vleugels vergadert, en gij hebt niet gewild. (NBG51)

Ook lezen wij in Johannes 1:10-11

Johannes 1:10-11 10 Hij was in de wereld, en de wereld is door Hem geworden, en de wereld heeft Hem niet gekend. 11 Hij kwam tot het zijne, en de zijnen hebben Hem niet aangenomen. (NBG51)

Vanuit een menselijk standpunt gezien heeft God dus nogal wat teleurstellende ervaringen met de mensen gehad. Waarom gaat Hij er dan toch mee door? En dan blijkt het grote motief waaruit God handelt Het motief, dat zijn karakter openbaart. Kort en bondig staat er in 1Johannes 4:8 "God is liefde".

1Johannes 4:8 8 Wie niet liefheeft, kent God niet, want God is liefde. (NBG51)

Hier staat niet God heeft liefde, maar God is liefde! Elke vorm van echte liefde die wij kennen vindt zijn oorsprong in God. God is de eindeloos scheppende en gevende liefde zèlf.

Wat moeten wij echter denken van Jezus (=Yahoshua)? Wat heeft de Jezus van Nazareth te maken met die God van Liefde?

De God van de Bijbel en de God van Israël noemt Jezus "Zijn zoon de geliefde, in wie Hij vreugde schept" (Markus 1:11).

Die God van liefde noemt Jezus Zijn zoon, en dat maakt Jezus tot "de zoon der liefde".

Zo wordt Jezus ook genoemd in Kolossenzen:

Kolossenzen 1:13 13 Hij heeft ons verlost uit de macht der duisternis en overgebracht in het Koninkrijk van de Zoon zijner liefde, (NBG51)

Bovendien wordt Jezus in Kolossenzen 1:15 ook nog "het beeld van de onzichtbare God genoemd omdat Jezus als mens – levend onder de mensen – die God van liefde in de meest letterlijke zin "gestalte heeft gegeven".

Kolossenzen 1:15 15 Hij is het beeld van de onzichtbare God, de eerstgeborene der ganse schepping, (NBG51)

Er is volgens de Bijbel een duidelijke relatie tussen de God van liefde en Messias. In Johannes 17:3 staat dat Jezus door God gezonden is met een bepaalde opdracht en dat het kennen van God en Jezus Christus, de Messias, eeuwig leven betekent.

Johannes 17:3 3 Dit nu is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, die Gij gezonden hebt. (NBG51)

De God van de Bijbel, de hemelse Vader, en Jezus van Nazareth, de Messias van God, vormen een onverbrekelijke eenheid!

In Johannes 14:6 zegt Jezus zelf:

Johannes 14:6 6 Jezus zeide tot hem: Ik ben de weg en de waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij. (NBG51)

Jezus Christus, de Messias bekleedt dus duidelijk een sleutelpositie!

Nu zijn er vandaag de dag ettelijke miljoenen mensen, die – naar wij mogen aannemen – in alle oprechtheid belijden: "Ik geloof in de God van liefde en in Zijn zoon Jezus, de Messias". En toch blijken al die mensen een andere zedelijke norm in hun leven te hebben.

Hoewel ze zeggen hetzelfde te geloven, hebben zij ieder een andere norm van goed en kwaad; van recht en onrecht.

Hoe kan dat?

Ik denk dat ook dit gegeven veroorzaakt wordt door onwetendheid. Zoals men door onwetendheid kwam tot een foutieve voorstelling van Gods wezen, is men ook gekomen tot een foutieve voorstelling van Jezus de Messias.

En zoals men in de voorstelling van Gods wezen de eigen wensen gestalte gaf, zo heeft men ook in de voorstelling over Jezus Christus de eigen wensen gestalte gegeven.

Dit is mede oorzaak van het feit dat vandaag zoveel kerken zich "de gemeente van Jezus Christus" noemen zonder dat zij Jezus de Christus echt kennen.

Deze kerkgemeenten zijn ontstaan vanuit een misvormd beeld en zij helpen op hun beurt weer om het beeld verder te misvormen. Dit soort kerkgemeenten fungeert op zijn best als de bekende religieuze jasjes, die de eigen begeerten van onbekeerde mensen moeten bedekken.

Ik kan mij voorstellen dat er onder u zijn, die zich bezorgd afvragen of zij misschien óók niet verkeerd bezig zijn geweest. Hoe weet u nu of uw kijk op Jezus de Christus wel Bijbels en zuiver is? Hoe weet u nu of u niet door een verkeerde bril kijkt?

U kunt de echte Jezus Christus, de Messias van de Bijbel herkennen, doordat hij drie elementaire functies tegelijk bekleedt: namelijk die van Koning, Priester en Profeet.

 

Bijbelse Jezus Christus, de Messias

KONING

Alle macht gegeven, respectabel

Matteüs 28:18

PRIESTER

Bemiddelt in vergeving van zonden

Johannes 3:17; Hebreeën 5:9; 1Timoteüs 2:5

PROFEET

Wijst op Thora (=wet), voedt op

Markus 7:6-13; Matteüs 5:17-19

Messias als Koning heeft de hoogste autoriteit en is alle macht gegeven om in- en over het leven van de gelovige te beslissen.

Matteüs 28:18 18 En Jezus trad naderbij en sprak tot hen, zeggende: Mij is gegeven alle macht in de hemel en op de aarde. (NBG51)

Messias als Priester is aangesteld als de enige middelaar, die het verzoeningswerk kan doen voor de mens.

Johannes 3:17 17 God heeft zijn Zoon niet in de wereld gezonden, opdat Hij de wereld veroordele, maar opdat de wereld door Hem behouden worde. (NBG51)

Hebreeën 5:9 en toen Hij het einde had bereikt, is Hij voor allen, die Hem gehoorzamen, een oorzaak van eeuwig heil geworden, (NBG51)

1Timoteüs 2:5 Want er is één God en ook één middelaar tussen God en mensen, de mens Christus Jezus, (NBG51)

Messias als Profeet is aangesteld om een leraar der gerechtigheid te zijn om de gelovigen op te roepen en te corrigeren door te wijzen op de Thora (=wet) om deze te gehoorzamen.

Markus 7:6-13 6 Maar Hij zeide tot hen: Terecht heeft Jesaja van u, huichelaars, geprofeteerd, zoals er geschreven staat: Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij. 7 Tevergeefs eren zij Mij, omdat zij leringen leren, die geboden van mensen zijn. 8 Gij verwaarloost het gebod Gods en houdt u aan de overlevering der mensen. 9 En Hij zeide tot hen: Het gebod Gods stelt gij wel fraai buiten werking om uw overlevering in stand te houden. 10 Want Mozes heeft gezegd: Eer uw vader en uw moeder, en: Wie vader of moeder vervloekt, zal de dood sterven. 11 Maar gij zegt: Indien een mens tot zijn vader of moeder zegt: Het is korban, dat is, offergave, al wat gij van mij hadt kunnen trekken, 12 dan laat gij hem niet toe ook nog maar iets voor zijn vader of moeder te doen. 13 En zo maakt gij het woord Gods krachteloos door uw overlevering, die gij overgeleverd hebt. En dergelijke dingen doet gij vele. (NBG51)

Matteüs 5:17-19 17 Meent niet, dat Ik gekomen ben om de wet of de profeten te ontbinden; Ik ben niet gekomen om te ontbinden, maar om te vervullen. 18 Want voorwaar, Ik zeg u: Eer de hemel en de aarde vergaat, zal er niet een jota of een tittel vergaan van de wet, eer alles zal zijn geschied. 19 Wie dan een van de kleinste dezer geboden ontbindt en de mensen zo leert, zal zeer klein heten in het Koninkrijk der hemelen; doch wie ze doet en leert, die zal groot heten in het Koninkrijk der hemelen. (NBG51)

Zodra men ook maar één van deze drie facetten ontkent of verwaarloost is de Messias niet meer de Messias van de Bijbel. Dan is het beeld onvolledig en misvormd.

Laten wij dit eens controleren:

 

 

Bijbelse Jezus Christus, de Messias

PRIESTER

Bemiddelt in vergeving van zonden

Johannes 3:17; Hebreeën 5:9; 1Timoteüs 2:5

PROFEET

Wijst op Thora (=wet), voedt op

Markus 7:6-13; Matteüs 5:17-19

GEEN koning

Machteloos, kun je mee sollen

Vergelijk Matteüs 28:18

 

Sluit u Messias als Koning uit, dan rest slechts een karikatuur, die als Priester het verzoeningswerk doet, en als Profeet de gelovige corrigeert door te wijzen op de Thora. Omdat hij geen Koning kan zijn, heeft hij ook geen enkele autoriteit over de gelovige. Hij is dan een figuur waarmee je kunt sollen en waarvoor je geen respect hoeft te hebben. Dan hebben we het over een onmachtige Messias, die absoluut niet lijkt op de Jezus Christus van de Bijbel, die ooit eens zei:

Matteüs 28:18 18 En Jezus trad naderbij en sprak tot hen, zeggende: Mij is gegeven alle macht in de hemel en op de aarde. (NBG51)

 

 

Bijbelse Jezus Christus, de Messias

KONING

Alle macht gegeven, respectabel

Matteüs 28:18

PROFEET

Wijst op Thora (=wet), voedt op

Markus 7:6-13; Matteüs 5:17-19

GEEN priester

Geen vergeving van zonden, iedereen verloren

Vergelijk Johannes 3:17; Hebreeën 5:9; 1Timoteüs 2:5

 

Sluit u Messias als Priester uit, dan rest slechts een karikatuur, die als Koning alle autoriteit over de gelovige heeft; en als Profeet de gelovige corrigeert door te wijzen op de Thora. Doordat hij geen Priester mag zijn kan hij echter niet het verzoeningswerk voor de gelovige doen. Hij kan niets doen om de gelovige te behouden. Hij kan alleen nog wijzen op de Thora en als de gelovige in gebreke blijft, hem genadeloos veroordelen.

Deze Messias lijkt absoluut niet op de Jezus uit de Bijbel, van wie in Johannes 3:17 gezegd wordt:

Johannes 3:17 17 God heeft zijn Zoon niet in de wereld gezonden, opdat Hij de wereld veroordele, maar opdat de wereld door Hem behouden worde. (NBG51)

 

 

Bijbelse Jezus Christus, de Messias

KONING

Alle macht gegeven, respectabel

Matteüs 28:18

PRIESTER

Bemiddelt in vergeving van zonden

Johannes 3:17; Hebreeën 5:9; 1Timoteüs 2:5

GEEN profeet

Wijst niet op Thora (=wet), voedt niet op

Vergelijk Markus 7:6-13,

Matteüs 5:17-19

 

Sluit u Messias als Profeet uit, dan rest slechts een karikatuur die als Koning alle autoriteit over de gelovige heeft; en als Priester het werk van verzoening voor de gelovige doet. Doordat hij geen Profeet is laat hij echter na de gelovige te corrigeren, door hem te wijzen op de Thora. Deze Jezus kan alleen maar liefdevol zijn en praat alles goed. Hij verwaarloost dan de Thora.

Zo’n Messias is een marchanderende Messias, die niet lijkt op de Christus uit de Bijbel. De Jezus van de Bijbel spreekt heldere taal en veroordeelt overtredingen heel duidelijk:

Markus 7:6-13 6 Maar Hij zeide tot hen: Terecht heeft Jesaja van u, huichelaars, geprofeteerd, zoals er geschreven staat: Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij. 7 Tevergeefs eren zij Mij, omdat zij leringen leren, die geboden van mensen zijn. 8 Gij verwaarloost het gebod Gods en houdt u aan de overlevering der mensen. 9 En Hij zeide tot hen: Het gebod Gods stelt gij wel fraai buiten werking om uw overlevering in stand te houden. 10 Want Mozes heeft gezegd: Eer uw vader en uw moeder, en: Wie vader of moeder vervloekt, zal de dood sterven. 11 Maar gij zegt: Indien een mens tot zijn vader of moeder zegt: Het is korban, dat is, offergave, al wat gij van mij hadt kunnen trekken, 12 dan laat gij hem niet toe ook nog maar iets voor zijn vader of moeder te doen. 13 En zo maakt gij het woord Gods krachteloos door uw overlevering, die gij overgeleverd hebt. En dergelijke dingen doet gij vele. (NBG51)

En Jezus zei in Matteüs:

Matteüs 5:17-19 17 Meent niet, dat Ik gekomen ben om de wet of de profeten te ontbinden; Ik ben niet gekomen om te ontbinden, maar om te vervullen. 18 Want voorwaar, Ik zeg u: Eer de hemel en de aarde vergaat, zal er niet een jota of een tittel vergaan van de wet, eer alles zal zijn geschied. 19 Wie dan een van de kleinste dezer geboden ontbindt en de mensen zo leert, zal zeer klein heten in het Koninkrijk der hemelen; doch wie ze doet en leert, die zal groot heten in het Koninkrijk der hemelen. (NBG51)

Misschien heeft u tot op heden een verkeerde voorstelling van zaken, zodat u God de Vader niet echt kende en Jezus Christus, de Messias, die Hij gezonden had. Daardoor kon u niet echt van God houden. Maar u weet nu, dat u van de Vader, de God van de Bijbel en van Jezus Christus, (Yahoshua haMashiah) kunt houden, en dat zij uw liefde waard zijn.

De Eeuwige God zegt in Zijn woord:

Jeremia 31:3 3 Van verre is de Here mij verschenen: Ja, Ik heb u liefgehad met eeuwige liefde, daarom heb Ik u getrokken in goedertierenheid. (NBG51)

Waarom zou u zichzelf geen kans geven om kwaliteit in uw leven te brengen? Een leven met God is zo slecht nog niet! De God van Israël zegt vandaag tegen u persoonlijk:

Spreuken 23:26 26 Mijn zoon, geef mij uw hart, laten uw ogen behagen hebben in mijn wegen; (NBG51)

Ook Messias nodigt u persoonlijk uit:

Matteüs 11:28 28 Komt tot Mij, allen, die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven; (NBG51)

En de Heilige Geest (Ruah haKodesh) spreekt:

Hebreeën 3:7 7 Daarom, gelijk de Heilige Geest zegt: Heden, indien gij zijn stem hoort, (NBG51)

Deuteronomium 30:15 15 Zie, ik houd u heden het leven en het goede voor, maar ook de dood en het kwade: (NBG51)

Deuteronomium 30:19 19 Ik neem heden de hemel en de aarde tegen u tot getuigen; het leven en de dood stel ik u voor, de zegen en de vloek; kies dan het leven, opdat gij leeft, gij en uw nageslacht, (NBG51)

q