Christen Kerke van God
Nr. KB24
Waarom ons nie Kersfees
vier nie
(Uitgawe 1.0
20021124-20021124)
Christene was gekondisioneer om te aanvaar dat Kersfees `n essensiële deel
van die Christelike tradisie is. Die feit is dat Kersfees glad nie `n Christelike
fees is nie. Die huidige mites was van heidense sisteme afgelei.
Christen Kerke van God
E-pos: secretary@ccg.org
(Kopiereg ã 2002 Erica L. Cox en Wade Cox)
(Vert. 2008)
Hierdie artikel mag gratis gekopieer en verspei word,
mits dit in sy geheel weergegee word, sonder
veranderings of weglatings. Die naam van die uitgewer en kopiereg moet
vermeld word. Geen betalings mag gevra word van diegene wat die kopie ontvang
nie. Kort aanhalings word toegestaan in resensies en oorsigte sonder om
kopiereg te skend.
Hierdie artikel is
verkrygbaar van die Wêreldwye Webwerf:
http://www.logon.org and http://www.ccg.org
Waarom ons
nie Kersfees vier nie
Hierdie artikel is in seksies verdeel wat handel oor die
populêre Kersfees tradisies, gevolg deur God se Heilige Dae wat Hy wil hê ons
moet hou.
1.
Die “Fees Seisoen”
2.
Waarom 25ste Desember?
3.
Die Geboorte van Christus
4.
Die Drie Konings
5.
Die Kersboom
6.
Kersfees ligte en kerse
7.
Kersvader (Sinterklaas)
8.
Sinterklaas se Elwe
9.
Die Kerskoek
10.
Huls (holly), Klimop (Ivy) en Mistel (Mistletoe)
11.
Joelblok (Yulelog)
12.
Huidige byvoegings tot die Kersfees mite
13.
Wat sê die Bybel omtrent die tyd van Christus se
geboorte?
14.
Watter feesdae moet ons vier?
***********************
1. Die “Fees seisoen”
In Rome was daar `n antieke fees gedurende Desember gevier wat `n opbou tot
die winter sonkeerpunt was. Hierdie fees, die fees van Saturnus, die God van
groeiende saad en wyn, was Saturnalieë genoem.
? Wat is `n sonkeerpunt?
Dit gebeur twee keer per jaar tussen die twee dag-en-nagewenings. Dit is
wanneer die son die verste van die ewenaar is.
? Wat is `n dag-en-nagewening?
Dit gebeur twee keer per jaar en is wanneer die son die
ewenaar kruis. Die dag en nag is dan, regoor die hele wêreld, ewe lank.
Die Romeine het die winter sonkeerpunt op die 25ste Desember gevier. In die
noordelike halfrond is dit winter in Desember.
Gedurende die Romeinse Ryk was hierdie fees vanaf die 17de Desember deur
tot die 23ste Desember, oor `n tydperk van 7 dae, gevier.
Die fees was in 3 dele verdeel:
1. Werklike Saturnalieë: vanaf die 17de Desember
gevier en opgedra aan die god Saturnus.
2. Opali: vanaf die 19de Desember gevier, opgedra aan Opis,
god van die aarde, en vrou van Saturnus.
3. Sigillaria: vanaf 22 tot 23
Desember (die 6de en 7de dae van Saturnalieë). Gedurende Sigillaria was
speelgoed van klei gemaak en verkoop. Aan die einde van die fees was hierdie
kleispeelgoed aan kinders gegee. Dit is waar die gebruik vandaankom om geskenke
aan kinders op Kersaand te gee.
Die Saturnalieë feesviering was `n publieke
vakansie waarop daar nie handel gedryf was nie en alle skole gesluit was.
Spesiale feestelike onthale was gehou. Slawe het dieselfde voorregte van vry
mense gehad en almal het aan die feesvierings en pret deelgeneem.
Saturnalieë was vir `n lang tydperk in Rome gevier totdat dit uiteindelik,
`n deel van vandag se Kersfees viering geword het.
Die uitdrukking “Fees Seisoen” wat die Kersfees seisoen beskryf, het sy
ontstaan van die feesvierings van Saturnalieë.
2. Waarom 25ste Desember?
Volgens die Juliaanse Kalender is die 25ste Desember as die winter
sonkeerpunt vas gestel.
? Wat is die Juliaanse Kalender?
Die Juliaanse Kalender was opgestel deur Juluis Caesar, die keiser van die
Romeinse Ryk, 46 jaar voor die datum toegewys as Christus se geboorte.
Die 25ste Desember was beskou as die geboorte van die son wat uit die
Hemelse Moeder godin gebore is. Die dae word langer en die nagte korter. Dit
was geglo dat die dae langer word omdat die son vanaf daardie dag al sterker
word.
3. Die Geboorte
Die feesvierings rondom die “geboorte van die son” was soortgelyk aan diè
van Kersfees. In die Romeinse Ryk was die aanbidding van die Hemelse Moeder
godin en haar seun, baie gewild.
Hierdie aanbidding is voortgesit in die vestiging van Christendom deur
Konstantyn, `n Roomse Keiser.
Die simbolisme van die Hemelse Moeder met haar seun is nie van Christelike
oorsprong nie. In die dae van Augustyn het priesters, soos die monnike van die
Middeleeue, optogte gehou.
Die Hemelse Moeder godin was in die Christelike geloof, as die Maagd Maria,
aangeneem.
Christus se moeder se naam was Mariam, nie Maria nie. Mariam het ander kinders ook gehad, nie soos in die geval van die Moeder godin wat
geboorte geskenk het aan net een seun nie, soos deur die katolieke geglo en
aanbid word.
4. Die Drie Konings
Die drie konings verbind met die son aanbiddingsfees, is nie dieselfde as
die wyse manne soos in die Bybel vermeld word nie. Blykbaar hou die drie
konings verband met die 12 dae van Kersfees.
Die 12 dae van Kersfees word verbind met die winter sonkeerpunt of 25 Desember. Die periode vanaf 25 Desember
tot 5 Januarie was bekend as die 12 dae van Kersfees. Die Driekoninge-aand,
(Twaalfde-nag) is die nag van 6 Januarie.
Die Bybel meld nie die getal manne van die Ooste nie maar wel drie
geskenke. Die Bybel verwys ook nie na hulle as konings nie maar wel as wyse
manne.
Mattheus 2:1-12
2 EN toe Jesus te
Betlehem in Judéa gebore is, in die dae van koning Herodes, het daar wyse manne
uit die Ooste in Jerusalem aangekom
2en gesê:
Waar is die Koning van die Jode, wat gebore is? Want ons het sy ster in die
Ooste gesien en gekom om Hom hulde te bewys.
3En toe
koning Herodes dit hoor, was hy ontsteld en die hele Jerusalem saam met hom;
4en hy het
al die owerpriesters en die skrifgeleerdes van die volk bymekaar laat kom en by
hulle navraag gedoen waar die Christus gebore sou word.
5En hulle
het vir hom gesê: Te Betlehem in Judéa, want so is daar deur die profeet
geskrywe:
6En jy,
Betlehem, land van Juda, is volstrek nie die geringste onder die vorste van
Juda nie, want uit jou sal ’n leidsman voortkom wat vir my volk Israel ’n
herder sal wees.
7Toe het
Herodes die wyse manne in die geheim geroep en hulle na die tyd van die ster se
verskyning uitgevra;
8en hy het
hulle na Betlehem gestuur en gesê: Gaan doen noukeurig ondersoek na die
Kindjie, en as julle Hom vind, laat my weet, sodat ek ook kan gaan en Hom hulde
bewys.
9En nadat
hulle die koning aangehoor het, het hulle vertrek. En kyk, die ster wat hulle
in die Ooste gesien het, gaan voor hulle uit totdat hy kom en bly staan bo-oor
die plek waar die Kindjie was.
10En toe
hulle die ster sien, het hulle hul met baie groot blydskap verheug.
11En hulle
het in die huis gegaan en die Kindjie by Maria, sy moeder, gevind en neergeval
en Hom hulde bewys. Daarop maak hulle hul skatte oop en bring vir Hom geskenke:
goud en wierook en mirre.
12En omdat
hulle in ’n droom ’n goddelike waarskuwing ontvang het om nie na Herodes terug
te keer nie, het hulle met ’n ander pad na hul land teruggegaan.
5. Die Kersboom
Die versiering van die denneboom kom as gevolg van die aanbidding van die
god Attis.
? Wie was Attis?
Attis, `n heidense afgod, was aan `n denneboom gekruisig. Hierdie gebruik
hou verband met die antieke boomgeeste. Die denneboom is afgekap en versier met
silwer en goud en `n embleem van Attis se dood en herlewing; met `n sespunt
ster aan die boom se top. Die Grieke het die god Adonis, wie soortgelyk was aan
Attis, aanbid.
`n Denneboom wat aanbid was, was `n sinnebeeldige voorstelling van Attis
omdat dit vir hom heilig was. Die rede hoekom `n denneboom heilig geag was, was
omdat `n denneboom groen in die winter bly, terwyl ander bome hul blare in die
winter verloor.
Die embleme van Attis aan die denneboom het eers verander na son simbole en toe na engele. Kersfees versierings,
soos klater-stringe en pruilringe, word maklik geidentifiseer met die son, maan
en sterre. In die Midde Ooste was Attis ook bekend as Baäl, metgesel van
Astarte, Istar of Easter. Die Bybel veroordeel die praktyk. In Jeremia kan ons
`n beskrywing van die Kersboom identifiseer en ons word aangesê om nie die
gewoontes van die mense om ons, na te volg nie.
Jeremia 10:2-5
2So sê die Here: Maak julle nie gewend aan die weg van die heidene nie,
en skrik nie vir die tekens van die hemel, omdat die heidene daarvoor skrik
nie.
3Want die insettinge van die volke
is nietigheid; want ’n boom uit die bos kap hulle om, die handewerk van ’n
ambagsman met die byl.
4Hulle versier dit met silwer en
goud, hulle maak dit vas met spykers en hamers, dat dit nie waggel nie.
5Soos ’n voëlverskrikker in ’n
komkommertuin is hulle: hulle kan nie praat nie; ja, hulle moet gedra word,
want hulle kan nie loop nie. Wees nie bevrees vir hulle nie, want hulle kan
geen kwaad doen nie, maar daar is ook geen goeddoen by hulle nie.
6. Kersfees ligte en kerse
`n Dun wasfakkeltjie was aan die eenvoudiges deur hul meerderes gedurende
die Saturnalieë gegee. Hulle was ook gebruik om die gode van donder, storms en
stormwinde so wel as hekse en bose geeste af te weer. Die kerse was aangesteek
en aan `n heilige eikeboom vasgebind.
7. Kersvader (Sinterklaas)
Sinterklaas, oftewel Kersvader soos ons hom vandag ken, is `n moderne
produk van Amerikaanse kommersialisme en is afgelei van Duitse en Hollandse
volkskunde.
Die man bekend as Sint Nikolas, is Nikolas van Myra. Hy was die biskop van
Licië in Klein-Asië en het in 345 of 352 gesterf.
Die legende vertel dat hy, vir 3 jaar, sy salaris geneem het en vir elke
jaar se salaris `n goue bal gemaak het wat hy dan in arm huishoudings ingerol
het. Blykbaar het een in `n kous gerol. Dit is die oorsprong van om
Kersgeskenke in `n kous te ontvang.
Die drie goue balle het in `n pandjieswinkel opgeland en
het so die simbool van handelaars geword. Sint Nikolas het so die beskermheer
van handelaars geword.
Nikolas van Myra se voorbeeld om aan die armes te gee, was deur Franse
nonne nagevolg. Presente was versprei deur die armbus op 26 Desember. Dis die
rede hoekom die dag na Kersdag bekend staan as Tweede Kersdag (Boxing Day).
In Nederland is Kersvader bekend as Sinterklaas. Sinterklaas was `n biskop
met `n biskopmus en `n boek van goeie en slegte dade. Hy ry op `n wit perd, met
`n skaapwagterstaf in die hand, oor die huise se dakke. Sinterklaas het `n
bediende genaamd Swart Piet gehad. In Nederland sing kinders liedere aan
Sinterklaas om die kaggel. Bo die skoorsteen, luister Swart Piet om vas te stel
of die kinders die regte liedere sing en aan Sinterklaas se perd die regte
offers van wortels en hooi gee waarop geskenke dan aan hulle, deur die
skoorsteen, gegee word.
Sinterklaas is die beskermheer van die stad Amsterdam asook van die matrose
wat uit die Amsterdamse hawens vaar.
Die Duitse oorsprong van Sinterklaas is gebaseer op die god Woden (van waar
die woord “Wodenesdag” menende Wodensdag – vandag Woensdag, kom). Woden was
belangrik vir die mense van Duitsland, die Germane van ouds, asook die Engelse.
Woden, `n historiese karakter, word in die mitologie beskryf as ryende deur die
lug op sy wit perd gekleed in `n golwende mantel. Hy het `n lang wit baard en
`n groot hoed, omdat hy ook wysheid besit, en hy hou `n boek in sy hand.
8. Sinterklaas se Elwe
Die Shetlanders, (inwoners van die Shetland-eilande geleë NNO van die
vasteland van Skotland) het die kersfeesseisoen, die Joelfees genoem. Sewe dae
voor Kersfees was bose kabouters wat ook “goblins” of “trows” genoem word, uit
hul huise onder die grond vrygelaat, en toegelaat om bo die grond te leef, as
hulle wou. Op die laaste dag van die feestyd jaag die Shetlanders die kabouters
terug na hul huise onder die grond. Dit was “saining” genoem. Hierdie
“seëningsproses” moes reg uitgevoer word om van die elwe, wat ook “grys-volk”
genoem was, ontslae te raak. Dit is van hier dat die moderne mite van
grys-vreemdelinge kom.
9. Die Kerskoek
Na die Saturnalieë het die “Fees van Gekke” gevolg. Dit was vanaf 25
Desember tot 6 Januarie. Gedurende dié tyd was `n koning gekies en partykeer,
`n koningin. Hulle was op die 12de nag van die Twaalfdae van Kersfees (die aand
van 5 Januarie) deur `n loting gekies. Oorspronklik was boontjies in `n koek
gebak om die koning en koningin te kies. Partykeer was daar baie boontjies, met
gekleurde boontjies tussenin, wat die koning en koningin voorgestel het. In Engeland was die koning deur `n boontjie
en die koningin deur `n ertjie aangewys. Later was die boontjies deur
muntstukke vervang.
10.
Huls, Klimop en Mistel
Rooi en groen is die antieke kleure van die heidense kultusse. Die bessies
en blare van huls (steekpalm), klimop en mistel/(groen) in Kersversierings, is
rooi en groen. Klimop, wat heilig was vir die god Attis, is op sy priesters
getatoeëer. Mistel aan eikebome was spesiaal heilig vir die Druïdes en
Ariërs. Die feit dat mistel versprei,
het gelei tot die geloof dat dit van die hemel tot in die boom kom en nooit die
grond geraak het nie.
11.
Die Joelblok
Vanaf so vroeg soos 1184 het die Duitsers die gewoonte gehad om die Joelblok te brand. Dit was opgeteken dat `n
gemeente priester van Ahlen in Munsterland beskryf het hoe hy `n boom gebring het om die vuur by Christus
se feestelike geboorte, aan te steek. Die aansteek van vure en kerse was om
die son te help om sy lamp weer aan te steek.
12.
Huidige byvoegings tot die Kersfees
mite
Kris Kringle: Dit was deur
Europese immigrante na Amerika gebring. Wat hulle Christkindl genoem het, beteken Christus Kind en so kry ons Kris
Kringle.
Die Kniebroek Stories: (Knickerbocker
Tales) Washington Irvine beskryf Sinterklaas as `n elf wat die kous gee.
Die rendier: Clement Clark
Moore in `n gedig A Visit from Saint
Nicholas wat herdoop was na ‘Twas the Night before Christmas’, stel
die agt rendiere met die tradisionele identifikasie van die god van donderweer
en weerlig, as Donner en Blitzen, voor.
Die gesig van
Sinterklaas: In 1931 was die Skadinawiër, Haddon Sundblom `n opdrag
deur die Coca Cola Maatskappy gegee en het hy, deur sy eie gesig te gebruik,
Sinterklaas vir die volgende 25 jaar voorgestel.
In 1941, was Rudolph the Red-Nosed
Reindeer deur Gene Autry
gesing, die finale byvoeging tot die
Kersfees mites.
Die kleure en mites rondom die hedendaagse figuur bekend as Kersvader
(Sinterklaas), is die eind produk van
heidense aanbidding en kommersialisme oor die afgelope 3000 jaar.
Baie van hierdie mites en gelowe is vir die meeste van ons hier in Suid
Afrka, onbekend.
Ongelukkig, met die moderne tegnologie en Satan se slinksheid, word ons
elke jaar meer en meer daaraan bloot gestel.
13.
Wat die
Bybel sê oor die tyd van
Christus se
geboorte
Dit blyk asof Christus om en by die Huttefees
(September/Oktober) gedurende die periode van 8 tot 5 vC gebore was. Die Bybel
sê dat daar, in die nag waarin Christus gebore was, skaapwagters in die veld
was wat oor hul skape waggehou het (Luk. 2: 8). Dit was onmoontlik in Desember,
aangesien dit die middel van die winter was in die Noordelike halfrond en
gevolglik kon daar geen skape in die veld wees het nie. Dit moes omtrent die
negende maand van die maankalender gewees het en die Bybel sê ook dat dit `n
koue en reënerige tyd van die jaar in daardie deel van die wêreld was (Esra
10:9).
Die 25ste Desember is nie die geboorte van Jesus Christus nie. Die apostels
en die vroeë Christen Kerk het nooit, ten enige tyd, Sy verjaardag gevier nie. Die Bybel meld nêrens
die presiese dag van Christus se geboorte nie en daar is geen bevele om Sy
verjaardag te vier nie.
14.
Watter feesdae
moet ons hou?
Nêrens in die Bybel word ons aangesê om Kersfees te vier nie. Daar is egter
‘n lys van jaarlikse heilige dae, met duidelike riglyne, wat ons moet hou.
Hierdie Heilige dae behels `n reeks van feeste wat God se plan van verlossing
uitbeeld.
Die jaarlikse Heilige
Dae is:
Die lys van Heilige Dae kan in Levitikus 23:
1 - 44 asook in Deuteronomium 16: 1 - 17 gevind word.
q