Christen Kerke van God
[263]
Die Wet en die Tiende
Gebod
(Uitgawe:
1.1 19981011-19981011)
Daar staan geskrywe: Jy mag nie jou naaste se huis begeer nie; jy
mag nie jou naaste se vrou begeer nie, of sy dienskneg of sy diensmaagd, of sy
os of sy esel of iets wat van jou naaste is nie. In hierdie artikel word die algehele struktuur van
God se Wet, met toegepassing tot die Gebod soos deur die profete en die
Testament, verduidelik ooreenkomstig met die lees van die Wet in die Sabbat
jare.
Christian Churches of God
E-pos: secretary@ccg.org
(Kopiereg ã 1998, 1999 Wade Cox)
Hierdie verslag mag vrylik gekopiëer en
verspei word op die voorwaarde dat dit gekopiëer word in die totaal met geen
veranderings of weglatings nie. Die
uitgewer se naam en adres en die kopieregkennisgewing moet ingesluit wees. Geen kostes mag van ontvangers van
verspreide kopieë ingevorder word nie.
Kort aanhalings mag in kritiese artikels en resensies ingesluit word
sonder om die kopiereg te skend.
Hierdie
verhandeling is verkrygbaar vanuit die Wêreld-wye Webwerf:
http://www.logon.org en http://www.ccg.org
Die Wet en die
Tiende Gebod
Daar staan
geskrywe:
Exodus 20:17 Jy mag nie
jou naaste se huis begeer nie; jy mag nie jou naaste se vrou begeer nie, of sy
dienskneg of sy diensmaagd, of sy os of sy esel of iets wat van jou naaste is
nie.
Deuteronómium 5:21 En jy mag nie jou
naaste se vrou begeer nie; en jy mag nie na jou naaste se huis hunker nie—na sy
landerye of sy dienskneg of sy diensmaagd, sy os of sy esel of iets wat van jou
naaste is nie.
Romeine 7:7 Wat sal
ons dan sê? Is die wet sonde? Nee, stellig nie! Inteendeel, ek sou die sonde
nie anders as deur die wet geken het nie; want ek sou ook die begeerlikheid nie
geken het nie as die wet nie gesê het: Jy mag nie begeer nie.
Die wet word deur
die tiende gebod op ‘n hoër geestelike vlak geplaas. Die tiende gebod vestig
die wet in die denke en hart van die uitverkorene en reguleer sodoende sy
gedrag. `n Oortreding van hierdie gebod, net soos in die geval met enige ander
gebod in die struktuur, is gelyk aan die verbreking van die wet in sy geheel.
Daar is`n noue
verband tussen die samesteling van die tiende gebod en die Twee Groot Gebooie
asook op die ander nege gebooie.
Matthéüs. 22:36-38 Meester, wat is
die groot gebod in die wet? 37 En Jesus antwoord hom: Jy
moet die Here jou God liefhê met jou hele hart en met jou hele siel en met jou
hele verstand. 38 Dit is die eerste en groot gebod.
Die hele
struktuur van die Wet is om die Liefde van God gesentreer.
God se Sisteem en Struktuur en Gesag is Wet
God het Sy wet
tot aan die einde van tyd, wanneer Sy plan volkome vervul sal wees in die
opstanding en oordeel, gevestig.
Matthéüs 5:17-32
MOENIE dink dat Ek gekom het om die wet of die profete te ontbind nie.
Ek het nie gekom om te ontbind nie, maar om te vervul. 18
Want voorwaar Ek sê vir julle, voordat die hemel en die aarde verbygaan, sal
nie een jota of een titteltjie van die wet ooit verbygaan totdat alles gebeur
het nie. 19 Elkeen dus wat een van die minste van hierdie
gebooie breek en die mense só leer, sal die minste genoem word in die koninkryk
van die hemele; maar elkeen wat dit doen en leer, hy sal groot genoem word in
die koninkryk van die hemele. 20 Want Ek sê vir julle dat,
as julle geregtigheid nie oorvloediger is as dié van die skrifgeleerdes en
Fariseërs nie, julle nooit in die koninkryk van die hemele sal ingaan nie. 21
Julle het gehoor dat aan die mense van die ou tyd gesê is: Jy mag nie
doodslaan nie, maar elkeen wat doodslaan, moet verantwoording doen voor die
gereg. 22 Maar Ek sê vir julle dat elkeen wat vir sy broeder
sonder rede kwaad is, verantwoording moet doen voor die gereg; en elkeen wat
vir sy broeder sê: Raka! moet verantwoording doen voor die Groot Raad; en
elkeen wat sê: Jou dwaas! moet verantwoording doen in die helse vuur. 23
As jy dan jou gawe na die altaar bring en dit jou daar byval dat jou broeder
iets teen jou het, 24 laat jou gawe daar voor die altaar bly
en gaan versoen jou eers met jou broeder, en kom dan en bring jou gawe. 25
Wees gou goedgesind teenoor jou teëparty so lank as jy nog saam met hom op die
pad is, sodat die teëparty jou nie miskien oorgee aan die regter en die regter
jou oorgee aan die geregsdienaar en jy in die gevangenis gewerp word nie. 26
Voorwaar Ek sê vir jou, jy sal daar sekerlik nie uitkom voordat jy die laaste
oortjie betaal het nie. 27 Julle het gehoor dat aan die
mense van die ou tyd gesê is: Jy mag nie egbreek nie. 28
Maar Ek sê vir julle dat elkeen wat na ’n vrou kyk om haar te begeer, reeds in
sy hart met haar egbreuk gepleeg het. 29 As jou regteroog
jou dan laat struikel, ruk dit uit en gooi dit weg van jou af; want dit is vir
jou beter dat een van jou lede vergaan en nie jou hele liggaam in die hel gewerp
word nie. 30 En as jou regterhand jou laat struikel, kap dit
af en gooi dit weg van jou af; want dit is vir jou beter dat een van jou lede
vergaan en nie jou hele liggaam in die hel gewerp word nie. 31
Daar is ook gesê: Elkeen wat van sy vrou skei, moet haar ’n skeibrief gee. 32
Maar Ek sê vir julle dat elkeen wat van sy vrou skei, behalwe omrede van
hoerery, maak dat sy egbreuk pleeg, en elkeen wat die geskeie vrou trou, pleeg
egbreuk.
Christus het die hele wet en die struktuur daarvan korrek verklaar en dit
op ‘n geestelike vlak geplaas. Hy het
die wet aan Moses gegee en as die Messías, die insig en begrip van hoe die wet
gehou moet word.
Deuteronómium 27:26 Vervloek is hy wat
die woorde van hierdie wet nie hou om dit te doen nie; en die hele volk moet
sê: Amen.
Afguns was die rede vir die vervolging van God se volk
Exodus 1:1-14 EN dit is die name van die
seuns van Israel wat in Egipte gekom het; saam met Jakob het hulle gekom,
elkeen met sy huisgesin: 2 Ruben, Símeon, Levi en Juda; 3
Íssaskar, Sébulon en Benjamin; 4 Dan en Náftali, Gad en
Aser. 5 En al die siele wat uit Jakob se lende voortgekom
het, was sewentig siele. Maar Josef was in Egipte. 6 En
Josef het gesterwe, en al sy broers en daardie hele geslag. 7 Maar
die kinders van Israel was vrugbaar en het baie geword, en hulle het vermeerder
en buitengewoon magtig geword, sodat die land vol was van hulle. 8
Toe staan daar ’n nuwe koning oor Egipte op wat niks van Josef geweet het nie. 9
Dié het aan sy volk gesê: Kyk, die volk van die kinders van Israel is meer en
magtiger as ons. 10 Kom, laat ons ’n slim plan teen hulle
beraam, sodat hulle nie kan vermeerder nie, en as ons in oorlog geraak, hulle
ook nie by ons vyande aansluit en teen ons veg en uit die land optrek nie. 11
Daar is toe opsigters van dwangarbeid oor hulle aangestel om
hulle met harde arbeid te verdruk. En hulle het vir Farao die voorraadstede
Pitom en Raämses gebou. 12 Maar hoe meer hulle verdruk is,
hoe meer het hulle vermenigvuldig en hulle uitgebrei, sodat hulle bang geword
het vir die kinders van Israel. 13 Daarom het die
Egiptenaars die kinders van Israel met hardheid laat dien 1 4en
hulle lewe verbitter deur swaar werk met klei en bakstene en deur allerhande
werk in die landerye—al dié werk wat hulle met hardheid deur hulle laat verrig
het.
Omdat die vyand
afgunstig was op die groei en welvaart van God se volk en hulle mag gevrees
het, het hulle hul ondergang bewerkstellig. Maar God het alreeds, lank voor die
tyd, hul bevryding bewerkstellig.
Exodus 2:16-25 En die priester
van Mídian het sewe dogters gehad: dié het gekom om te put en die drinkbakke
vol te maak om hulle vader se kleinvee te laat drink. 17 Maar die veewagters het gekom en hulle
weggedrywe. Toe staan Moses op en help hulle en laat hulle vee drink. 18
En toe hulle by hul vader Réhuel kom, sê hy: Waarom kom julle vandag so gou? 19
En hulle antwoord: ’n Egiptiese man het ons uit die hand van die veewagters
verlos; en hy het ook volop vir ons geput en die vee laat drink. 20
Daarop sê hy vir sy dogters: En waar is hy? Waarom het julle die man dan daar
laat staan? Roep hom, dat hy brood kan eet. 21 En Moses het
ingewillig om by die man te bly, en hy het aan Moses sy dogter Sippóra gegee. 22
En toe sy ’n seun baar, het hy hom Gersom genoem. Want hy het gesê: Ek het ’n
vreemdeling in ’n vreemde land geword. 23 En in daardie lang
tyd het die koning van Egipte gesterwe. En die kinders van Israel het gesug en
geweeklaag vanweë die slawerny. En hulle geroep om hulp oor hulle slawerny het
opgeklim tot God. 24 En God het hulle gekerm gehoor, en God
het gedink aan sy verbond met Abraham, met Isak en met Jakob. 25
En God het die kinders van Israel aangesien, en God het hulle geken.
Exodus 3:1 EN Moses het die
kleinvee opgepas van sy skoonvader Jetro, die priester van Mídian. En toe hy
die kleinvee agter die woestyn gedryf het, kom hy by die berg van God, by
Horeb.
Toe het God Sy
verlosser wat vir hierdie doel uitgesonder is, geroep. God onderneem hul verlossing in Sy eie goeie
tyd. Die tiende gebod leer geduld en volharding in God se wil.
Bevoorregting
en aansien van die persoon
Alle mag is van
God, selfs die mag wat aan Satan en die Leërskare, in die laasste dae, toegeken
en veroorloof is. Soos ons gesien het
is God nie ‘n aannemer van die persoon nie. (Lev. 19:15; Deut. 1:17; 16:19; 2
Sam. 14:14; 2 Kron. 19:7; Spr. 24:23; 28:21; Rom. 2:11; Efes. 6:9; Kol. 3:25;
Jak. 2:1; Jak. 2:9; 1 Pet. 1:17).
Binne Sy plan ken
Hy mag toe.
Monoteïsme is die
sisteem waar alle wil onderworpe is aan die wil van die Enige Waaragtige God,
onder Jesus Christus wie Hy gestuur het. (Johannes.
17:3).
Die wil
in opstand
Om ‘n wil in
opstand te hê teenoor die wil van die Enige Waaragtige God is Politeïsme en
rebellie. Dit is soos die sonde van heksery. Politeïsme soek slegs ’n manier om
die wil wat teenstrydig is met, of buite die wil van die Enige Waaragtig God
is, te vestig. Dit is waarom Chritus die wil van die Vader in alle dinge gedoen
het (Joh 6:38-40).
God weet wat ons
benodig en voorsien alles in Sy plan. Die geloof dat God vir ons genoegsame
voorsiening gemaak het in alles word deur begerigheid aangeval. Manna was aan
die kinders van Israel gegee sodat hulle brood en water verseker kon wees, net
soos Sy belofte aan ons in die laaste dae in die wildernis is. (Psa. 37:25; Jes. 33:16).
Númeri 11:1-35 EN die
volk het hulle voor die ore van die Here beklaag dat dit sleg gaan. En toe die
Here dit hoor, het sy toorn ontvlam, en die vuur van die Here het onder hulle
gebrand en het gewoed aan die kant van die laer. 2 Toe het
die volk na Moses geroep, en Moses het tot die Here gebid; en die vuur het doodgegaan. 3 Daarom
het hulle die plek Tabéra genoem, omdat die vuur van die Here onder hulle gebrand het. Die
volk murmureer by Kibrot- Hattáäwa. Die kwartels. 4 EN
die gemengde bevolking wat onder hulle was, is met lus bevang. Toe het die
kinders van Israel ook weer geween en gesê: Wie sal vir ons vleis gee om te
eet? 5 Ons dink aan die visse wat ons in Egipte verniet kon
eet, aan die komkommers en die waterlemoene en die prei en die uie en die
knoffel. 6 Maar nou is ons siel dor; daar’s glad niks nie:
net die manna is voor ons oë. 7 Die manna was soos
koljandersaad, en dit het gelyk na balsemgom. 8 Die volk het
rondgeloop en dit versamel en in handmeule gemaal of in vysels gestamp, en
hulle het dit in potte gekook en daarvan roosterkoeke gemaak. En die smaak
daarvan wa soos die smaak van oliekoeke. 9 En as die dou
snags op die laer val, het die manna ook daarop geval. 10
Toe het Moses die volk, volgens hulle geslagte, elkeen by die deur van sy tent
hoor ween; en die toorn van die Here
het grootliks ontvlam; ook was dit verkeerd in die oë van Moses. 11 En
Moses sê aan die Here: Waarom het
U u kneg kwaad aangedoen, en waarom het ek geen genade in u oë gevind nie, dat U
die las van hierdie hele volk op my lê? 12 Het ék hierdie
hele volk dan ontvang? Of het ék hulle gebaar, dat U vir my sê: Dra hulle aan
jou bors soos ’n oppasser die suigling dra, na die land wat U aan hulle vaders
met ’n eed beloof het? 13 Waarvandaan moet ek vleis kry om
aan al hierdie volk te gee? Want hulle ween by my en sê: Gee vir ons vleis, dat
ons kan eet. 14 Ek alleen kan hierdie hele volk nie dra nie,
want dit is vir my te swaar. 15 En as U so met my wil
handel, slaan my dan maar liewer dood as ek genade in u oë gevind het, en laat
ek my ongeluk nie aansien nie. 16 Toe sê die Here aan Moses: Bring vir My sewentig
manne uit die oudstes van Israel bymekaar, van wie jy weet dat hulle oudstes
van die volk en sy opsigters is, en bring hulle by die tent van samekoms, dat
hulle daar by jou kan staan. 17 Dan sal Ek neerdaal en daar
met jou spreek; en van die Gees wat op jou is, sal Ek afsonder en op hulle lê;
en hulle sal jou help om die las van die volk te dra, sodat jy dit nie alleen
hoef te dra nie. 18 En aan die volk moet jy sê: Heilig julle
teen môre; dan sal julle vleis eet. Want julle het voor die ore van die Here geween en gesê: Wie sal vir ons
vleis gee om te eet? want dit was vir ons goed in Egipte. Daarom sal die Here vir julle vleis gee, en julle sal
eet. 19 Julle sal nie een dag of twee dae eet nie, of vyf
dae of tien dae of twintig dae nie — 20’ n hele maand lank,
totdat dit uit julle neus uitkom en julle daarvan walg; omdat julle die Here wat in julle midde is, verwerp en
voor sy aangesig gehuil en gesê het: Waarom het ons tog uit Egipte uitgetrek? 21
Toe sê Moses: Seshonderdduisend te voet is die volk onder wie ek verkeer; en U
het gesê: Ek sal aan hulle vleis gee, en hulle sal ’n hele maand lank eet! 22
Sal daar vir hulle kleinvee en beeste geslag word, sodat daar vir hulle genoeg
sal wees? Of sal al die visse van die see vir hulle versamel word, sodat daar
vir hulle genoeg is? 23 Maar die Here sê vir Moses: Sou die hand van die Here te kort wees? Nou sal jy sien of
my woord vir jou uitkom of nie. 24 Toe het Moses uitgegaan
en die woorde van die Here aan
die volk te kenne gegee; en hy het sewentig manne uit die oudstes van die volk
bymekaar laat kom en hulle rondom die tent laat staan. 25 Daarop
het die Here neergedaal in die
wolk en met hom gespreek; en Hy het van die Gees wat op hom was, afgesonder en
op die sewentig oudstes gelê. En terwyl die Gees op hulle rus, het hulle
geprofeteer; maar daarna nie meer nie. 26 Maar twee manne
het in die laer agtergebly: die naam van die een was Eldad en die naam van die
ander Medad; en die Gees het op hulle gerus—hulle het behoort by die wat
opgeskrywe was, hoewel hulle nie na die tent uitgegaan het nie—en hulle het in
die laer geprofeteer. 27 Toe hardloop ’n seun en vertel dit
aan Moses en sê: Eldad en Medad profeteer in die laer. 28 En
Josua, die seun van Nun, die dienaar van Moses van sy jeug af, antwoord en sê:
My heer Moses, belet hulle dit! 29 Maar Moses sê vir hom:
Ywer jy vir my? Ag, as die hele volk van die Here
maar profete was, dat die Here sy
Gees oor hulle mag gee! 30 Daarop het Moses hom in die laer
teruggetrek, hy en die oudstes van Israel. 31 Toe het ’n
wind wat van die Here kom,
uitgevaar en kwartels van die see af oorgedrywe en op die laer gestrooi omtrent
’n dagreis hier en omtrent ’n dagreis daar, rondom die laer; en hulle was
omtrent twee el bokant die grond. 32 Toe het die volk
opgestaan daardie hele dag en die hele nag en die hele volgende dag en die
kwartels versamel. Hy wat die minste gehad het, het tien homer versamel. En
hulle het dit oral vir hulle uitgesprei rondom die laer. 33 Die
vleis was nog tussen hulle tande, voordat dit gekou was, toe die toorn van die Here alreeds teen die volk ontvlam het,
en die Here het onder die volk ’n
baie groot slagting teweeggebring. 34 Daarom het hulle dié
plek genoem Kibrot-Hattáäwa; want daar het hulle die volk begrawe wat so
begerig was. 35 Van Kibrot-Hattáäwa af het die volk
weggetrek na Háserot toe, en hulle het in Háserot gebly.
Gee vir alles
dankbetuiging. Wees dankbaar vir alles wat die Here aan ons gee want in wellus
en begeerlikheid is die toorn van God.
Heksery en waarsêery
Rebellie is soos die sonde van heksery (1Samuel 15:23). So ook is heksery
en betowering die begeerte om God se
wil te omseil. Die hou van tye en
voorspelling van tye is `n begeerte om in die toekoms te kan sien en is
teenstrydig met die wil van God.
Deuteronómium
18:10-15 Daar mag niemand by jou gevind word wat sy seun of sy dogter
deur die vuur laat deurgaan—wat met waarsêery, goëlery of met verklaring van
voortekens of towery omgaan nie, 11 of wat met besweringe
omgaan, of wat ’n gees van ’n afgestorwene vra of ’n gees wat waarsê, of wat
die dooies raadpleeg nie. 12 Want elkeen wat hierdie dinge
doen, is vir die Here ’n gruwel;
en om hierdie gruwels ontwil verdryf die Here
jou God hulle voor jou uit. 13 Opreg moet jy wees met die Here jou God. 14 Want
hierdie nasies wat jy uit hulle besitting verdrywe, luister na goëlaars en
waarsêers; maar wat jou aangaan, die Here
jou God het jou nie so iets toegelaat nie. 15 ’n PROFEET uit jou midde, uit jou broers,
soos ek is, sal die Here jou God
vir jou verwek; na Hom moet julle luister —
Sterrekykery en
die gemeenskap met geeste is in teenstelling met die geloof en die regverdige
sal in die geloof wandel.
Die Sabbat Stelsel, `n Teken van God en Sy Mag
God vestig Sy
stelsel volgens Sy tye en Sy kalender en nie volgens dié van die God van
hierdie wêreld nie. Om hierdie rede moet die kalender van die wêreldse sisteem,
asook die valse kalender van die Hillel sisteem onder die Talmoediese Jodedom,
in sy geheel omvergegooi word en moet daar na die kalender van die Tempel
periode teruggekeer word. (cf. Lev. 23:1-44; Num. 15:3; 29:39; 1Kron 23:31;
Esra 3:5; Neh. 10:33). Die Son kalender
sowel as die Joodse Hillel Kalender, is teenstrydig met die Wil van God en God
het in Jesaja 1:14 gesê, dat Sy siel hulle feestye haat omdat hulle die feeste
van God verontreinig het.
Die totale Sondag-aanbidding sisteem is op heidense teologie gebaseer in
teenstelling met die wil van God en Sy uitdruklike wette soos in die vierde
gebod bevat. (cf. Die Wet en die Vierde
Gebod (Nr. 256)). Die
hele teologie ter verdediging van die Sondag-aanbidding, is gebaseer op `n
verdraaiing van die Heilige Skrif, asook van die skeppingsverhaal en die
Sabbatsrus van God soos in die sewende dag Sabbat toegepas. Die eerste dag van
die week het geen ander basis in hierdie vertelling behalwe dat dit die begin
van die sewende dag skeppingsverhaal is. Die gesindheid op sigself is gebaseer
op die gierige neigings van die demone, weereens `n oortreding van die tiende
gebod.
Daar staan geskrywe:
Matt. 22:39 En die tweede wat hiermee gelykstaan: Jy moet jou naaste liefhê
soos jouself.
Begerigheid val
die wet aan op `n geestelike wyse en plaas die gees op `n afdraande pad na
fisiese sonde. Ons is seuns van God en dit word van ons verwag om in Gees en in
waarheid te aanbid.
Romeine 13:9 Want dít:
Jy mag nie egbreek nie, jy mag nie doodslaan nie, jy mag nie steel nie, jy mag
geen valse getuienis gee nie, jy mag nie begeer nie, en watter ander gebod ook
al, word in hierdie woord saamgevat: Jy moet jou naaste liefhê soos jouself.
Die dryfkrag van
die wet is saamgevat in hierdie stelling: Jy moet jou naaste liefhê soos
jouself. Hoe word die tiende gebod dan
in verband gebring met hierdie konsep?
Oortredings teenoor jou naaste
Levítikus 19:13 Jy mag jou
naaste nie verdruk of beroof nie. Die dagloner se loon mag by jou nie tot die
môre toe bly nie.
Die basiese
oortredings van bedrog en diefstal is, soos ons hierbo gesien het, fisiese
handelinge wat almal gebaseer is op `n denk proses wat lei tot sonde. Sonde tas
die wese van `n gemeenskap en die vryheid van die mens, aan.
Die krag van `n nasie rus op die veronderstelling van `n vrye en
onafhanklike volk. Slawerny is `n vervloeking
tot God se stelsel en familiebande, wat die konsep van die Seuns van God
insluit. Om `n slaaf te begeer meng in
met die vermoë om die wet toe te pas en te hou.
Ontsnapte
slawe
Deuteronómium
23:15-16 JY mag ’n slaaf wat van sy heer na jou ontsnap het, nie aan sy heer
oorlewer nie. 16 Hy moet by jou bly, in jou midde, in die plek
wat hy in een van jou poorte uitkies, waar dit vir hom goed is; jy mag hom nie
verdruk nie.
Wanneer `n kneg van sy meester ontsnap, word dit beskou dat hy `n goeie
rede gehad het en moet dus nie terugbesorg word deur diegene wie hom vind
nie. Hy moet onderhou word in die plek
waarheen hy gevlug het. Hierdie wetgewing verwys ook na die vlugteling, wat om
geregtilike redes, vir die behoud van sy lewe gevlug het. Dit verskoon nie die sinlose beweging van
hierdie menigte wat beter lewensstandaarde najaag nie. Meeste van die mense wat
ontvlug is in ontsettende nood weens die versuim van die volk om, in die eerste
instansie, God se wette te onderhou.
.
Kwaadwilligheid
Die ‘oog vir `n
oog’ wetgewing was in plek gesit om met kwaadwillige kwesting, veroorsaak deur
begeerigheid en kwaadwillig- heid, te
handel.
Levítikus 24:19-20 En as iemand aan
sy naaste ’n liggaamsgebrek toebring—soos hy gedoen het, net so moet ook aan
hom gedoen word:
20breuk vir breuk, oog vir oog, tand vir tand—dieselfde
liggaamsgebrek wat hy aan ’n mens toebring, moet ook aan hom toegebring word.
Christus het baie
te sê gehad oor ons houding tot hierdie oortredings en ons liefde teenoor ons
naaste asook ons vergewinsgesindheid. Nie-teenstaande, is die wet daar om onder
toepaslike omstandighede te gebruik.
Die Stelsel
In die tiende
gebod is die stelsel op `n hoër vlak en hierdie feit word selde ten volle
gewaardeer.
Efésiërs 5:5 Want dit
moet julle weet dat geen hoereerder of onreine of gierigaard, wat ’n
afgodedienaar is, ’n erfdeel het in die koninkryk van Christus en van God nie.
Gierigheid is opsigself afgodery en sluit die persoon uit die koningryk van
God uit.
Die struktuur van die wet en die gawe van God word dikwels verkwalik en
wanvoorgestel in gierigheid en aanneming van die persoon.
Matthéüs 20:13-16 Maar hy
antwoord en sê vir een van hulle: Vriend, ek doen jou geen onreg aan nie. Het
jy nie met my ooreengekom vir ’n penning nie? 14 Neem dan
wat joue is, en gaan heen. Ek wil aan hierdie laaste een gee net soos aan jou. 15 Of staan dit my nie vry om met
my eie goed te maak wat ek wil nie? Of is jou oog verkeerd, omdat ek goed is? 16
So sal die wat laaste is, eerste wees, en die wat eerste is, laaste; want baie
is geroep, maar min uitverkies.
Ons arbei almal vir dieselfde loon. Saligheid is aan ons almal vergun want
dit is `n geskenk van God deur genade. Dit is dieselfde ongeag hoe lank of hoe
hard ons in die Here se wingerd werk. Die loon kan ook talente of stede wees.
Desnieteenstaande, ons almal is deur die bloed van Christus verlos as een prys
vir ons arbeid. Ons kan nie saligheid verdien deur gehoorsaamheid aan God se
Wette nie. Nietemin, gehoorsaamheid aan God se gebooie en die getuienis van
Jesus Christus is die wyse waarop ons die gawe van genade en ewige saligmaking
behou. Ons word nie gered deur die wet te hou nie. Ons word nie gered deur
werke nie. Hoe dit ookal sy, ons behou ons amp of rang in die koningryk volgens
ons gehoorsaamheid aan God se gebooie en die getuienis van Jesus Christus.
(Openb. 12:17, 14:12). Dit is die fundamentele verskille wat nie deur
hoofstroom Sondagsheiligende Christendom, Rabbynse Jodedom en Haditiese Islam,
begryp word nie. Geloof, sonder werke,
is dood (Jak. 2:17).
Diegene wat God
nie verheerlik nie maar poog om hulself of ander tot Sy vlak deur begerigheid
te verhoog, is dwase. Baie geroepenes verloor hulle stand in die koningryk deur
hierdie foutiewe denkwyse. (cf Rom. 1:22;
8:29-30).
Begerigheid in die samelewing soos dit die familie affekteer
Begerigheid moet
nooit met die welsyn van die familie wat die grondslag van die volk is, inmeng
nie.
Exodus 21:3-11 As hy
alleen kom, moet hy alleen vrygelaat word; as hy getroud is, moet sy vrou saam
met hom vrygelaat word. 4 As sy heer aan hom ’n vrou gee en
sy vir hom seuns of dogters baar, moet die vrou met haar kinders haar heer se
eiendom wees, terwyl hy alleen vrygelaat word. 5 Maar as die
slaaf reguit sê: Ek het my heer, my vrou en my kinders lief; ek wil nie as
vryman weggaan nie— 6 dan moet sy heer hom na die owerhede
bring en hom by die deur of die deurpos bring; en sy heer moet sy oor met ’n
els deurboor; daarna moet hy hom vir altyd dien. 7 En as
iemand sy dogter as slavin verkoop, mag sy nie soos die slawe weggaan nie. 8
As sy haar heer nie beval nie wat haar vir homself bestem het,
moet hy haar laat loskoop. Hy is nie geregtig om haar aan ’n vreemde volk te
verkoop nie, omdat hy troueloos met haar gehandel het. 9 Maar
as hy haar vir sy seun bestem, moet hy met haar handel volgens die reg van die
dogters; 10 as hy vir hom ’n ander een neem, mag hy haar
voedsel, haar klere en haar huweliksgemeenskap nie verminder nie. 11
En as hy hierdie drie dinge nie vir haar doen nie, kan sy verniet weggaan,
sonder geld.
Die wet laat nie
toe dat enige persoon deur begerigheid of verwaarlosing, mishandel word
nie. Die neiging om die Heidene
saligheid te ontsê sodat hulle uitgebuit kan word deur woekerrente en
vermeerdering, selfs tot die mate om te ontken dat hulle geregtig is om hul
lewens te laat red in noodgevalle, soos ons in die Talmoediese Jodedom gesien
het, (cf. Die Wet en die Sesde Gebod (Nr. 259)) is `n groot verdraaiing van die wette van God en lastering teen Sy
sisteem van liefde en orde. Dit is die rede waarom die Messias die Fariseërs
veroordeel het asook die rede waarom hulle Hom doodgemaak het eerder as om
hulself te bekeer. Dieselfde bose neiging het aanleiding gegee tot die houding
teen die Jodedom in Islam en die vervolging in die Christendom.
Alle moord
ontstaan deur woede en wellus soos begerigheid en afguns.. Dit is die basiese
les van die Messias.
Matthéüs 5:21-28 Julle het gehoor
dat aan die mense van die ou tyd gesê is: Jy mag nie doodslaan nie, maar elkeen
wat doodslaan, moet verantwoording doen voor die gereg. 22 Maar
Ek sê vir julle dat elkeen wat vir sy broeder sonder rede kwaad is,
verantwoording moet doen voor die gereg; en elkeen wat vir sy broeder sê: Raka!
moet verantwoording doen voor die Groot Raad; en elkeen wat sê: Jou dwaas! moet
verantwoording doen in die helse vuur. 23 As jy dan jou gawe
na die altaar bring en dit jou daar byval dat jou broeder iets teen jou het, 24
laat jou gawe daar voor die altaar bly en gaan versoen jou eers met jou
broeder, en kom dan en bring jou gawe. 25 Wees gou
goedgesind teenoor jou teëparty so lank as jy nog saam met hom op die pad is,
sodat die teëparty jou nie miskien oorgee aan die regter en die regter jou
oorgee aan die geregsdienaar en jy in die gevangenis gewerp word nie. 26
Voorwaar Ek sê vir jou, jy sal daar sekerlik nie uitkom voordat jy die laaste
oortjie betaal het nie. 27 Julle het gehoor dat aan die
mense van die ou tyd gesê is: Jy mag nie egbreek nie. 28 Maar
Ek sê vir julle dat elkeen wat na ’n vrou kyk om haar te begeer, reeds in sy
hart met haar egbreuk gepleeg het.
Hierdie neiging
brei uit na haat tussen ons naastes. Die term Raka bly onvertaald in die weste
omdat dit nie verstaan word nie. Dit is
`n Aramese term wat “spoeg in jou gesig“ beteken. Dit word in onderhandeling gebruik
en is `n vorm van minagting vir die handelsterme deur die ander party
aangebied. (cf. notas tot Lamsa se vertaling
van die Peshitta weergawe).
Dit is die terme wat ons gebruik wat ons besoedel.
Matthéüs 15:10-20 En Hy het die
skare na Hom geroep en vir hulle gesê: Luister en verstaan! 11 Nie
wat in die mond ingaan, maak die mens onrein nie; maar wat uit die mond
uitgaan, dit maak die mens onrein. 12 Daarop kom sy dissipels nader
en sê vir Hom: Weet U dat die Fariseërs, toe hulle die woord hoor, aanstoot
geneem het? 13 Maar Hy antwoord en sê: Elke plant wat my
hemelse Vader nie geplant het nie, sal ontwortel word. 14
Laat hulle staan; hulle is blinde leiers van blindes. En as ’n blinde ’n ander
blinde lei, sal altwee in die sloot val. 15 En Petrus
antwoord en sê vir Hom: Verklaar vir ons hierdie gelykenis. 16 Maar
Jesus sê: Is julle dan ook nog sonder verstand? 17 Begryp
julle nog nie dat alles wat in die mond ingaan, in die maag kom en in die
heimlikheid uitgewerp word nie? 18 Maar die dinge wat uit
die mond uitgaan, kom uit die hart, en dit is dié wat die mens onrein maak. 19
Want uit die hart kom daar slegte gedagtes, moord, egbreuk, hoerery, diewery,
valse getuienis, lastertaal. 20 Dit is hierdie dinge wat die
mens onrein maak; maar om met ongewaste hande te eet, maak die mens nie onrein
nie.
Hier sien ons hoe die mag van die denke en
gierigheid ons geestelikheid ondermyn.
Miga 2:1-2 WEE die wat onreg
uitdink en kwaad smee op hulle bedde; by die môrelig voer hulle dit uit, want
dit is in die mag van hulle hand. 2 Ja, hulle begeer velde
en roof dit; ook huise en neem dit. So pleeg hulle dan geweld teenoor die man
en sy huis, teenoor die mens en sy erfdeel.
Die uitwerking
hiervan kan gesien word in die geval van Agab se vrou Isébel (1 Kon. 21:1-29)
en ook in die van Dawid met die vrou van Uria die Hetiet (2 Sam. 11:1-12:9). In
beide gevalle het gierigheid, deur
valse getuienis en misbruik van mag en outoriteit teenoor getroue mans, tot moord gelei. In elk van hierdie gevalle
het die Here `n profeet opgerig om met die
misbruik van mag te handel.
Die verbreking
van die tiende gebod kan lei tot egbreuk in sulke gevalle.
Matthew 5:27-28 Julle het
gehoor dat aan die mense van die ou tyd gesê is: Jy mag nie egbreek nie. 28
Maar Ek sê vir julle dat elkeen wat na ’n vrou kyk om haar te begeer, reeds in
sy hart met haar egbreuk gepleeg het.
Hierdie verhewe
wet beinvloed die voorbereiding van die denke en hart vir die taak as seun van God.
So ook lei begerigheid tot diefstal soos ons hierbo gesien het in die geval
van Agab en die veld. Begerigheid lei
na die verbreking van God se bevele en die verlies van posisie in die koninkryk
soos ons in die geval van Agan in Josua 7:19-21, gesien het.
Die hele
struktuur van die tiende gebod is die sleutel tot die oogmerk en gees van die
wet en staan eerste hierin. Dus, die wet vloei voort van God en word deur
geestelike volmaaktheid in die tiende gebod saamgevat.
Levítikus 6:1-7 VERDER het die Here met Moses gespreek en gesê: 2
As iemand sondig en ontrou handel teen die Here
deurdat hy teenoor sy naaste ontken dat iets aan hom toevertrou of as pand
gegee is of deur hom geroof is, of dat hy sy naaste iets afgepers het, 3
of dat hy iets gekry het wat weg was, en dit ontken; of dat hy vals sweer ten
opsigte van enigiets wat ’n mens kan doen om hom daarmee te besondig — 4
as hy dan sondig en skuldig word, moet hy teruggee wat hy deur roof ontvreem of
deur afpersing verkry het, of wat aan hom toevertrou was, of verlore goed wat
hy gevind het; 5 of alles waaroor hy vals gesweer het: hy
moet daar ten volle vergoeding voor gee en nog die vyfde deel daarvan byvoeg;
aan hom aan wie dit behoort, moet hy dit gee op die dag as hy boete doen. 6
En hy moet van die kleinvee, na jou skatting, as boete aan die Here ’n ram sonder gebrek as skuldoffer
na die priester bring. 7 Dan moet die priester vir hom
versoening doen voor die aangesig van die Here,
en dit sal hom vergewe word—enigiets wat ’n mens doen, sodat hy daardeur
skuldig word.
Ons sien dus dat
hierdie skriftuur na die fisiese herstel, in die gedeelte Die Wet en die Agste Gebod, verwys. Die teks in vs 6 en 7 verwys na
die skuldoffer wat dan voortgaan na die genesing van die oortreding van die
tiende gebod en uitwerking daarvan op die denke en geestelike toestand.
Alle sonde kom
tussen ons en God met die gevolg dat die nasie vergaan en die volk tot die
verbond en die eerste opstanding verlore is.
Levítikus 20:10-11 En as
iemand owerspel doen met ’n man se vrou, owerspel doen met sy naaste se vrou,
moet hy en sy wat owerspel doen, sekerlik gedood word. 11 En
as ’n man met sy vader se vrou gemeenskap het, het hy die skaamte van sy vader
ontbloot. Hulle altwee moet sekerlik gedood word. Hulle bloedskuld is op hulle.
Hierdie is `n
sware straf. Christus het gewys dat dit
die uiterste strafmaatreël onder die wet is. Hy het gewys hoe hierdie
strafmaatreël hanteer moet word toe die owerspelige vrou berouvol was, en hy
die stelling gemaak het dat dié een wat sonder sonde is, die eerste klip moet
gooi. Ons kan slegs afleidings maak van wat daar gebeur het. Die skare, oortuig
van hul eie sonde, het uitmekaar gegaan (Joh. 8:1-11). Hierdie manier om die
wet te hanteer, wys vir ons die volle doel en toepassing daarvan.
Die uitbreiding van die term broer tot die vreemdeling en die bywoner in
die land word in hierdie teks waargeneem. Dus word die invordering van rente en
wins van al die nasies, insluitend die vreemdelinge en bywoners tussen ons,
verbied.
Levítikus 25:35-55 En as jou broer by
jou verarm en agterraak, moet jy hom ondersteun, soos ’n vreemdeling en
bywoner, dat hy by jou kan lewe. 36 Jy moenie rente of wins
van hom neem nie, maar jy moet jou God vrees, dat jou broer by jou kan lewe. 37
Jou geld mag jy hom nie op rente gee nie, en jou eetware mag jy
nie teen wins gee nie. 38 Ek is die Here julle God wat julle uit Egipteland uitgelei het om julle
die land Kanaän te gee, om julle God te wees. 39 En as jou
broer by jou verarm en hom aan jou verkoop, mag jy hom nie as slaaf laat dien
nie. 40 Soos ’n dagloner, soos ’n bywoner moet hy by jou
wees; tot die jubeljaar toe moet hy by jou dien; 41 dan moet
hy vry van jou af weggaan, hy en sy kinders saam met hom; en hy moet na sy
geslag terugkeer en na die besitting van sy vaders teruggaan. 42
Want hulle is my knegte wat Ek uit Egipteland uitgelei het; hulle mag nie
verkoop word soos ’n mens ’n slaaf verkoop nie. 43 Jy mag
nie met hardheid oor hom heers nie, maar jy moet jou God vrees. 44
Wat jou slaaf of jou slavin aangaan wat aan jou sal behoort—van die nasies wat
rondom julle is, van hulle mag julle ’n slaaf of slavin koop. 45 En
ook van die kinders van die bywoners wat by julle vertoef—van hulle mag julle
koop en van hulle geslag wat by julle is, wat hulle in julle land verwek het;
en dié sal vir julle ’n besitting wees. 46 En julle mag dié
aan julle kinders ná julle nalaat as ’n erflike besitting; vir ewig mag julle
hulle laat dien. Maar oor julle broers, die kinders van Israel, die een oor die
ander—oor hom mag jy nie met hardheid heers nie. 47 En as ’n
vreemdeling of bywoner by jou vermoënd word, en jou broer by hom verarm en hy
homself aan ’n vreemdeling of bywoner by jou verkoop, of aan ’n
familielid uit die geslag van ’n vreemdeling, 48 dan moet
daar vir hom, nadat hy hom verkoop het, reg van lossing wees; een van sy broers
kan hom los, 49 of sy oom of sy oom se seun kan hom los, of
een van sy naaste bloedverwante uit sy geslag kan hom los, of as hy dit kan
bekostig, kan hy homself los. 50 En hy moet met sy koper
reken van die jaar af dat hy hom aan hom verkoop het, tot die jubeljaar toe. En
die prys waarvoor hy hom verkoop het, moet wees volgens die aantal jare; soos
’n dagloner sal hy dan dié tyd by hom gewees het. 51 As daar
nog baie jare is, moet hy volgens hulle sy losprys uit die geld waarvoor hy
gekoop is, teruggee; 52 en as daar maar min jare tot die
jubeljaar toe oor is, moet hy daarmee rekening hou; volgens dié jare moet hy sy
losprys teruggee. 53 Soos een wat van jaar tot jaar
loonarbeider is, moet hy by hom wees; hy mag nie met hardheid oor hom voor jou
oë heers nie 54 En as hy nie op dié wyse gelos word nie,
moet hy in die jubeljaar vrygelaat word, hy en sy kinders saam met hom. 55
Want die kinders van Israel is my knegte; my knegte is hulle wat Ek uit
Egipteland uitgelei het. Ek is die Here
julle God.
Ons het die
uitwerking van hierdie wetgewing van Levitikus 25:35-55 in Die Wet en die Agste Gebod, gesien. Die algehele dryfkrag van
hierdie wetgewing is om te wys hoe die burgerskap van Israel gewaardeer moet
word. Geeneen kon `n burger wees en afgodies bly nie. Die begrip dat die
saligheid, in Jesus Christus, na die heidene uitgebrei is, is weerstaan deur `n fundamentele begeerte om
die nasies saligheid te ontken en om hul eiendom onder onregverdige
betalings-voorwaardes te bekom. Hierdie denke word tot vandag toe, voortgesit.
Alle volkere is
bestem om seuns van God te word en moet hulself daarvoor voorberei. Saligheid
is van die heidene en almal behoort hieroor verheug te wees.
Uit die skriftuur van Exodus 22:1-15 (cf Die Wet en die Agste Gebod (Nr. 261)) het ons die wetgewing van herstel van verlies deur diefstal
gesien. `n Groot deel van hierdie teks handel oor verliese wat ontstaan as
gevolg van `n direkte verbreking van
die tiende gebod en gevolglike bedrog.
Daar is ook die skriftuur wat handel met onregverdige eise onder die wet. Sou
`n persoon verkeerdelik eienaarskap van iets eis dan moet hy met dubbel dit wat
hy geëis het, beboet word (Exodus 22:9). Hierdie boete dien as afskrikmiddel
teen die gepoogde aanwins en regsgeding deur valse eise.
Alle verliese wat uit begerigheid voortspruit moet onder die wet reggestel
word en valse eise deur gierigheid is aan boetes onderhewig. In hierdie teks word die begrip van skade
deur brand, en verlies deur nalatigheid wat uit sekondêre bronne voortspruit,
behandel. Die begrip van gepaste toesig oor eiendom in beheer of in nabyheid
word hier gesien, en dit lei ook na die tiende gebod. Om na ons naaste se eiendom om te sien vloei uit liefde en
besorgdheid. Skade is dikwels die gevolg van wellus en oorheersende denke.
Brandstigting is `n siekte maar is nogtans onderhewig aan verhaalbare
skadevergoeding. Dit is ook diefstal maar is dikwels net eenvoudig vernietiging
deur afguns en jaloesie. Jaloesie spruit uit die begeerte om dit wat ander het,
te bekom. Afguns is die begeerte om ander se besitttings te venietig bloot
omdat hy dit nie het nie. Hierdie verbreking van die tiende gebod is `n
ernstige probleem in die denkwyse tussen mense en verhinder enigeen in daardie
gemoedstoestand om God se koningkryk te betree.
Gierigheid lei to
diefstal van grond en erflatings, lewensmiddele en lewensonderhoud.
Deuteronómium 27:17 Vervloek
is hy wat sy naaste se grenslyn verlê; en die hele volk moet sê: Amen.
Deuteronómium 19:14 JOU naaste
se grenslyn, deur die voorvaders getrek in jou erfdeel wat jy sal erwe in die
land wat die Here jou God jou sal
gee om dit in besit te neem, mag jy nie verlê nie.
Die oogmerk en
gees van die wet strek tot die bewaring van ons vyand se eiendom sowel as ons
broer sin en wanneer ons die Wet van God tot die hele wêreld in die Gees
uitbrei, dan het ons die wil van God vervul.
Deuteronómium 22:1-4
JY
mag die bees van jou broer of sy stuk kleinvee nie sien ronddwaal en jou vir
hulle verberg nie; jy moet hulle sekerlik na jou broer terugbring. 2 En
as jou broer nie naby jou is nie en jy hom nie ken nie, moet jy dit in jou huis
neem, en dit moet by jou wees totdat jou broer dit soek; dan moet jy dit aan
hom teruggee. 3 So moet jy ook doen met sy esel, en so moet
jy doen met sy kleed, ja, so moet jy doen met alles wat van jou broer wegraak,
wat hy verloor en wat jy vind; jy mag jou nie verberg nie. 4
Jy mag die esel van jou broer of sy bees nie sien val op die pad en jou vir
hulle verberg nie; saam met hom moet jy hulle sekerlik ophelp.
Herstel alle
skade wat ons sien sonder om gevra te word. Beskerm ons naaste soos onself.
Die Geestelike aspekte van die Wet in sy geheel
Geen persoon mag
`n wins maak ten koste van `n ander nie
Diefstal
Nie deur diefstal
of deur woekerwins wat diefstal is en die begeerte van `n ander man se arbeid.
Exodus 22:25 As jy aan
my volk, aan die arme by jou, geld leen, mag jy vir hom nie soos ’n skuldeiser
wees nie: julle mag hom geen rente oplê nie.
Geen waarborg mag
met `n man se gerief of oorlewing of welvaart inmeng nie. Dit mag ook nie
inmeng met sy vermoë om vir sy lewensonderhoud te voorsien nie.
Exodus 22:26-27 As jy ooit
jou naaste se gewaad as pand neem, moet jy hom dit teruggee voor die son
ondergaan; 27 want dit is sy enigste bedekking, dit is die
bekleding vir sy vel. Waarin moet hy anders slaap? En as hy na My roep, sal Ek
hoor, want Ek is genadig.
Die denkwyse van
begerigheid verhinder die persoon met so `n houding om die koninkryk van God
binne te gaan en lei tot die verbreking van die ander gebooie en die wet in sy
geheel.
Die Bybel : Ou Vertaling. 1954
q